Η παρούσα εργασία διερευνά τον τρόπο παρουσίασης των Περσικών πολέμων κατά την διάρκεια των πρώτων δύο μεταχριστιανικών αιώνων υπό την σκέπη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η οποία προωθεί την χρήση αυτού του ιστορικού παραδείγματος και προσεταιρίζεται την ελληνική νίκη εναντίον των Περσών, μετατρέποντάς την σε διαχρονική νίκη της Δύσης (με τον εκάστοτε εκπρόσωπό της: Έλληνες/ Ρωμαίοι) έναντι της Ανατολής και των βαρβάρων της (Πέρσες/ Πάρθοι). Τα κείμενα των συγγραφέων της Β΄ Σοφιστικής, του Αίλιου Αριστείδη, Μάρκου Αντωνίου Πολέμωνος, Πλουτάρχου και Δίωνος Χρυσοστόμου, αποτελούν τις πρωτογενείς πηγές, από τις οποίες αντλούνται πληροφορίες για το πώς προσλαμβάνονται οι πόλεμοι αυτοί την ρωμαϊκή εποχή, και συγκεκριμένα οι μάχες του Μαραθώνα, του Αρτεμισίου, της Σαλαμίνας και των Πλαταιών, στις οποίες δίνεται και η μεγαλύτερη έμφαση. Καθίσταται σαφές, έτσι, πως το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε αθηναϊκές νίκες, ως επί το πλείστον, και στην Αθήνα που κατέχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο είτε μέσω του συνόλου των πολιτών της είτε μέσω των στρατηγών της και των καίριων παρεμβάσεών τους.
Ο Παναθηναϊκός του Αίλιου Αριστείδη αναφέρεται κυρίως στις μάχες του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας, εξαίροντας την πρωτοβουλία και την μοναδικότητα των Αθηναίων να αντιμετωπίσουν έναν συγκριτικά ογκωδέστερο στρατό από τους ίδιους (Μαραθώνας) και την υποχωρητικότητα που αυτοί επέδειξαν για το κοινό όφελος, καθώς και την καθοριστική συμβολή του Θεμιστοκλή για την τελική διεξαγωγή της ναυμαχίας (Σαλαμίνα). Ο Πολέμων στο Τὰ εἰς Κυναίγειρον καὶ Καλλίμαχον εκθειάζει την ανδρεία και τον αγώνα δύο Μαραθωνομάχων, του γιου του Ευφορίωνα και αδελφού του Αισχύλου, Κυναιγείρου, και του πολεμάρχου Καλλιμάχου, που κυριολεκτικά και μεταφορικά δόθηκαν ψυχῇ τε και σώματι στο πεδίο της μάχης. Ο Πλούταρχος με τους Βίους του Αριστείδη και του Θεμιστοκλή παρουσιάζει την συμμετοχή των στρατηγών σε τέσσερεις από τις έξι συνολικά συγκρούσεις εναντίον των βαρβάρων. Ο Αριστείδης λαμβάνει μέρος σε Μαραθώνα, Σαλαμίνα και Πλαταιές κι ο Θεμιστοκλής σε Μαραθώνα, Αρτεμίσιο, Σαλαμίνα. Επαινείται η τάση ομόνοιας και συνεργασίας που προβάλλουν οι δύο Αθηναίοι για το καλό όλων των Ελλήνων. Ο Δίων Χρυσόστομος προς το τέλος του λόγου του Τρωικός Ὑπὲρ τοῡ Ἴλιον μὴ ἁλῶναι κάνει αναφορά στις μάχες του Μαραθώνα και των Θερμοπυλών, υποβαθμίζοντας την σημασία της πρώτης και παραλλάσσοντας το αποτέλεσμα της δεύτερης με τους Πέρσες ως τους απόλυτους κυρίαρχους.
Την φυσιογνωμία των ελληνοπερσικών πολέμων έρχονται να συμπληρώσουν δύο έργα του 5ου αιώναπ.Χ., οι Ιστορίαι του Ηροδότου και οι Πέρσαι του Αισχύλου. Ο Αλικαρνασσεύς ιστορικός παρέχει λεπτομέρειες για τις Θερμοπύλες και την Μυκάλη και ο τραγικός ποιητής σχολιάζει σύντομα την προγενέστερη μάχη στον Μαραθώνα και την επακόλουθη στις Πλαταιές (μέσω του νεκραναστημένου Δαρείου), εστιάζοντας περισσότερο στην ναυμαχία της Σαλαμίνας, η οποία και παρουσιάζεται, όπως και το συνολικό έργο, από την σκοπιά των ηττημένων Περσών.
Στο τέλος της εργασίας επιχειρείται μία συγκεντρωτική παρουσίαση των χαρακτηριστικών των βαρβάρων, όπως αυτοί εμφανίζονται στους προαναφερθέντες συγγραφείς. Τα στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν συνίστανται στον πλούτο, την τρυφή, την αλαζονεία, την έλλειψη γενναιότητας, εμπιστοσύνης και φίλων, στοιχεία που προσομοιάζουν στους τυράννους.
Συμπεραίνεται, λοιπόν, η διαχρονικότητα της αξίας των Περσικών πολέμων, που αποτελούν αντικείμενο ενασχόλησης από συγγραφείς του 5ου αιώναπ.Χ. μέχρι τον 2ο αιώνα μ.Χ. Αποδεικνύεται η ισχυρή ιδεολογική βάση που προσφέρουν και η αντίθεση Ελλήνων-βαρβάρων που απασχολεί την ανθρωπότητα σε όλες τις εποχές.
(EL)
This essay is focused on the way that the Persian Wars are depicted during the first two centuries A.D. under the roman rule, which promotes the usage of this historical example and takes advantage of the Greek victory over the Persians, turning it into a timeless victory of the West (Greeks/ Romans) over the East (Persians/ Parthians) and the barbarians. The texts of the authors of the Second Sophistic, Aelius Aristides, Marcus Antonius Polemo, Plutarch and Dio of Prusa are the primary sources of information as far as the reception of the Persian wars is concerned with emphasis on the battles of Marathon, Artemision, Salamis and Plataea. It is clear that, on the most part, the Athenian victories and the city of Athens are highlighted because of the important role its citizens and leaders play.
The Panathenaic Oration of Aelius Aristides refers to Marathon and Salamis, praising Athenians for their initiative and uniqueness for standing before a large army (Marathon), their inclination to serve the common good, as well as Themistocles’ decisive contribution to the final conduct of the sea battle (Salamis). Polemo in To Cynegeirus and Callimachus lauds the bravery and struggle of two Marathon warriors, the son of Euphorion and brother of Aeschylus, Cynegeirus, and the polemarchos Callimachus, who sacrificed their lives and body in the battlefield. Plutarch with the Lives of Aristides and Themistocles presents the participation of the generals in four out of the six conflicts against the barbarians. Aristides takes part in Marathon, Salamina and Plataea and Themistocles in Marathon, Artemision, Salamina. The spirit of unity and cooperation promoted by the two Athenians for the good of all Greeks is also praised. Dio of Prusa towards the end of the Trojan Oration refers to the battles of Marathon and Thermopylae, degrading the importance of the first and distorting the result of the second with the Persians as the absolute victors.
The presentation of the Greco-Persian conflicts is supplemented by two works of the 5th century BC, Herodotus’ Stories and Aeschylus’ Persians. Herodotus, the historian form Halicarnassus provides details about Thermopylae and Mycale while Aeschylus, the tragic poet briefly comments on the earlier battle of Marathon and the ensuing battle in Plataea (via the resurrected Darius) focusing more on the naval battle of Salamis, which is presented, as the overall work, from the point of view of the defeated Persians.
At the end of our thesis, an overall presentation of the characteristics of the barbarians is attempted, as they appear in the aforementioned authors. The list of the features that characterize them consists of wealth, luxury, arrogance, lack of courage, trust and friends, features also attributed to tyrants.
As a result of our research, the timelessness of the value of the Persian Wars is emphasized, as they continue to form the subject matter of writers extending from the 5th century BC to the 2nd century AD, offering a strong ideological basis for the juxtaposition between the Greeks and the barbarians that concerns humanity throughout the centuries.
(EN)
/aggregator-openarchives/portal/institutions/uoa
